Spor, her ne kadar sağlıklı bir yaşamın vazgeçilmezi olsa da, kontrolsüz ve yanlış yapılan spor sakatlanma riskini yaratabilir. Özellikle kas, tendon, bağ ve kıkırdak dokularındaki hasarlar, sporcuların performansını ve sahalara dönüş sürelerini olumsuz etkilemektedir. Rejeneratif tıp alanındaki ilerlemeler sayesinde, spor sakatlanmalarının tedavisinde yeni nesil yöntemler uygulanmaktadır.
Batıgöz Balçova Cerrahi Tıp Merkezi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Mehmet Hakan Özer, bu yenilikçi tedavilerin sporcuların ve aktif kişilerin iyileşme süreçlerini nasıl hızlandırdığını ve yaşam kalitelerini nasıl yükselttiğini anlattı.
Spor Yaralanmalarında Tedavi Amacı Dokuyu Onarmaktır
Kas ve tendon dokuları günlük hayatta fark edilmeden yüksek eforla çalışır. Koşarken, ağırlık kaldırırken, tenis oynarken ya da yalnızca merdiven çıkarken bile eklemler ve bağ dokuları yük altındaki çalışmaya uyum sağlamak zorundadır. Bu uyum bozularak tendonlarda mikro yırtıklar oluştuğunda ağrı başlar. Pek çok kişi bu ağrıyı dinlenme, buz veya ağrı kesici ile geçiştirmeye çalışır. Ancak ağrıyı bastırmak, iyileşme sağlandığı anlamına gelmez.
Op. Dr. Mehmet Hakan Özer, “Spor sakatlıklarında temel hedef yalnızca ağrıyı dindirmek değil, dokunun biyolojik olarak iyileşmesini sağlamaktır.”
Yanlış tedavi edilen veya ihmal edilen yaralanmalar, ileride menisküs yırtıkları, çapraz bağ zedelenmeleri veya kıkırdak hasarı gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir.
PRP Tedavisi: Vücudun kendini iyileştirme gücü ile doku yenilenmesi
PRP tedavisinde hastanın kendi kanı özel bir işlemden geçirilerek trombosit ve büyüme faktörleri yoğunlaştırılır. Bu yoğun plazma bölgeye uygulandığında hasarlı dokunun iyileşme süreci hızlanır. PRP özellikle koşucularda diz ağrısı, tenisçi dirseği hastalığı, fitness yapan kişilerde omuz ve tendon yaralanmalarında tercih edilebilir.
Op. Dr. Mehmet Hakan Özer, “PRP, dokuyu onaran biyolojik bir tedavidir. Ağrıyı geçici olarak azaltmak yerine iyileşme sürecini başlatır.”
Eksozom: Hücresel düzeyde onarım
Eksozom tedavisi, kök hücrelerin salgıladığı ve hücre yenilenmesini tetikleyen mikro yapıların hasarlı bölgeye uygulanması prensibine dayanmaktadır. Eksozomlar, kas-tendon hasarı olan bölgede hücreler arası iletişimi artırarak iyileşmeyi başlatır. Bu nedenle eksozom tedavisi, spora dönüş süresini hızlandıran ileri bir biyolojik tedavi yöntemi olarak değerlendirilmektedir.
Op. Dr. Mehmet Hakan Özer, “Eksozom tedavisi özellikle kronikleşmiş tendon yaralanmalarında ve kıkırdak hasarlarında hücresel yenilenmeyi tetikleyebilir.”
Kök Hücre Tedavisi: Doku kaybı olan ileri seviye yaralanmalarda seçenektir
Kök hücre tedavisinde hastadan alınan hücreler, hasarlı bölgeye uygulanarak doku yenilenmesi hedeflenir. Kıkırdak kaybı, ileri tendon hasarı veya bağ yırtıklarında değerlendirilir.
Op. Dr. Mehmet Hakan Özer, “Kök hücre tedavisi, doku kaybının olduğu ve klasik yöntemlerle iyileşmenin mümkün olmadığı durumlarda güçlü bir tedavi seçeneğidir.”
Kök hücre uygulaması tek başına ya da PRP ve eksozom tedavileriyle kombine edilebilir.
Her tedavi her hasta için uygun değildir; kişiye özel planlama şarttır
Op. Dr. Özer,
“Spor yaralanmalarında tedavi kişiye özel olmalıdır. Hastanın yaşı, spor geçmişi ve MR taraması tedavi kararını belirleyebilir. Doğru yöntem belirlendiğinde, spora daha güçlü dönmek mümkündür.”
