Sürdürülebilir sanayi için yeşil bina kriterlerine uygun yapılar yapılmalı
Kocaeli’de yapılan araştırmada, kentte LEED sertifikasına sahip endüstri yapılarının, su verimliliği ve sürdürülebilir arazi kategorilerinde yüksek başarılar elde ettiği, enerji kategorisinde ise başarı oranlarının düşük kaldığı tespit edildi.
Kocaeli’de bulunan Enerji ve Çevre Tasarımında Liderlik (LEED) sertifikasına sahip endüstri yapılarının sertifika kriterlerinin tümünü karşılamadığı belirlendi.
Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yüksek lisans öğrencisi Hatice Savaş ve Mimarlık ve Tasarım Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Rüveyda Kömürlü’nün Kocaeli’nde bulunan endüstri yapılarının LEED sertifika kriterlerine uygun olup olmadığı konusunda yaptıkları değerlendirme sonucunda, yapıların su verimliliği ve sürdürülebilir arazi kategorilerinde yüksek başarılar elde ettiği görülürken, enerji kategorisinde ise başarı oranlarının düşük kaldığı tespit edildi.
“Yeşil Bina Sertifika Sistemlerinden LEED Sertifikasının Endüstri Yapılarında İncelenmesi” adlı çalışma, Mimarlık ve Yaşam Dergisin de yayımlandı.
Çalışmada, Kocaeli’de bulunan LEED yeşil bina sertifikasına sahip 10 endüstri yapısı incelendi ve sertifikanın değerlendirme kategorilerine göre analiz edildi. Araştırmada, sertifika değerlendirme kriterleri “sürdürülebilir arazi, su verimliliği, enerji ve atmosfer, malzeme ve kaynaklar, iç mekan ve çevre kalitesi, inovasyon ve bölgesel öncelikli krediler” başlıkları altında incelendi.
Savaş ve Kömürlü’nün yaptığı çalışmanın sonuçlarına göre, 10 endüstri yapısı sürdürülebilir arazi ve su verimliliği kategorisinde yüzde 50’nin üzerinde başarı sağlıyor,Enerji ve atmosfer kategorisinde 6 yapının, iç mekan çevre kalitesi kategorisinde 2 yapının yüzde 50’nin üzerinde başarı sağladığı, malzemeler ve kaynaklar kategorisindeki başarılarınsa yüzde 50’nin altında kaldığı görülüyor.
Çalışma sonucunda elde edilen veriler, inceleme konusu olan endüstri yapılarında yoğun olarak sürdürülebilir arazi ve su verimliliği kategorilerinde tasarım ve uygulama stratejilerinin yapıldığını ortaya koydu. Bu durum sonucunda, endüstri yapılarının, su verimliliği ve sürdürülebilir arazi kategorilerinde yüksek başarılar elde ettiği görülürken enerji kategorisinde ise başarı oranlarının düşük kaldığı anlaşıldı.
Sürdürülebilir yeşil binalar için bütün kriterlerin başarı oranı yükselmeli
Bütün yapı türleri ve iç mekanlar için uygulanabilir olan, Türkiye’de ve dünyada en çok tercih edilen yeşil bina derecelendirme sistemi olan LEED sertifikası, yeşil bina kriterlerinin değerlendirilmesi açısından sertifikanın önemine değinen Kocaeli Üniversitesi araştırmacıları, yeşil bina tasarımının gerekliliğini şu şekilde ifade etti:
“Teknolojinin gelişmesi ve insanların ihtiyaçları doğrultusunda, endüstri ve endüstri yapıları gelişimini ve değişimlerini sürdürecektir. Bu sebeple, endüstri yapılarının sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda tasarlanması ve yaşam döngülerini devam ettirmeleri önem kazanmaktadır. Yeşil bina tasarımı, çevreye duyarlı olmasının yanında kullanım sırasında da tüketilen enerjiyi azaltmakta ve bu sayede toplam maliyeti düşürebilmektedir. Diğer taraftan çalışan kapasiteleri yüksek olan bu yapı türünde insan sağlığını korumak ve konforunu sağlamak oldukça önemlidir.”
Yapılan araştırma sonucunda, başarı oranı yüksek yeşil binalar üretebilmek için başarı sağlanamayan ve başarı oranı düşük olan kategorilere yönelik araştırmalar yapılması ve bu yönde stratejilerin geliştirilmesi gerektiği belirtildi.
Hangi kritere öncelik verildiği tespit edildi
Çalışmada, endüstri yapıları için sertifika değerlendirme kategorilerinden hangisine öncelik verildiğinin anlaşılmasının amaçlandığı belirtildi. Ayrıca yapılarla ilgili ortak çözüm noktalarının neler olduğunu belirlemek ve yapılar arasında değerlendirme yapmak hedeflendi. Bu bakımdan yapıların başarı oranları, LEED sertifika sisteminin önem sıralaması ile kıyaslandı.
Literatür taraması yöntemi kullanılarak yapılan araştırmada yer alan LEED puan tablolarındaki bilgilere ise USGBC’nin (U.S. Green Building Council, ABD Yeşil Bina Konseyi) web sayfasında yer alan yapılara ait skor kartları üzerinden ulaşıldı. Kocaeli’de bulunan ve LEED-NC v2009 sertifikası almış endüstri yapıları, bu yapılarda tasarlanmış ve uygulanmış çözümler, binaların aldığı puanlar LEED-NC v2009 sertifikasının puanlama kategorilerine göre değerlendirildi.
Hatice Savaş ve Doç. Dr. Rüveyda Kömürlü, Kocaeli gibi sanayinin yoğunlaştığı bir ilde endüstri yapıları açısından yeşil bina sertifika sistemlerinden biri olan LEED-NC v2009’u incelemenin, yapılar arasında değerlendirmeler yapmanın ve bu bağlamda LEED sertifikasının başarılarını irdelemenin açısından oldukça önemli olduğunun altını çizdi.
Yeşil bina kriterlerine uygun binalar tasarlanabilmesinin yolunun sürdürülebilir mimariden geçtiğini belirten araştırmacılara göre; “Sürdürülebilir mimarlık anlayışı, doğal çevreye saygı gösteren, ekolojik çevreye uyum sağlayan ve bu bakış açısını her koşulda benimseyerek geliştirmeye çalışan bir anlayıştır.” (Bilimin Kamusal İletişimi (bil-ki) TÜBİTAK 1001, proje no: 123K063)
